Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2014

Τι χρειάζεται να ξέρουν οι συγγραφείς για τα πνευματικά δικαιώματα

Οι νέοι συγγραφείς μπορεί να πίστεψαν, τουλάχιστον όταν η επανάσταση του ηλεκτρονικού βιβλίου ήταν ακόμα στα πρώτα της βήματα, πως είναι πλέον περιορισμένοι στην έκδοση των έργων τους μέσω μιας σειράς από συγκεκριμένες πλατφόρμες. Ένα από τα χαρακτηριστικά τους ήταν η προστασία που παρέχουν στην πνευματική ιδιοκτησία. Στην πραγματικότητα, η αυτο-έκδοση έχει αποκτήσει ένα εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα και μαζί με αυτόν παρουσιάζονται ζητήματα copyright.

Πολλοί συγγραφείς μπορεί να μην γνωρίζουν τα δικαιώματά τους, ειδικά όταν λάβει κανείς υπόψη και άλλες μεθόδους αυτο-έκδοσης, όπως το blogging και τη δημοσίευση σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης. Ο Κρίστοφερ Κενείλι του Copyright Clearance Centre, ερωτώμενος σχετικά με το τι θα έπρεπε να απασχολεί τους συγγραφείς πριν εκδώσουν ή δημοσιεύσουν το υλικό τους οπουδήποτε, δήλωσε τα εξής:

«Ακούμε για πνευματικά δικαιώματα συνεχώς και ειλικρινά, μερικές φορές, η λέξη copyright ηχεί άσχημα. Όμως το copyright αφορά κυρίως τους δημιουργούς, καθώς υφίσταται μια ολόκληρη οικονομία της δημιουργίας. Πολλοί άνθρωποι εξαρτώνται από αυτή. Μία από τις μεγαλύτερες εξαγωγές μας σε αυτή τη χώρα [ΗΠΑ] είναι πνευματική ιδιοκτησία. Υπάρχει ανάγκη για τους κατόχους των δικαιωμάτων να μπορούν να ρευστοποιήσουν τα δικαιώματά τους».

«Ταυτόχρονα, το νομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αναγνωρίζεται η πνευματική ιδιοκτησία αφορά το πώς οι τελικοί χρήστες μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτήν. Οι νομοθέτες επιδίδονται σε ασκήσεις ισορροπίας για το καλό και των δύο ομάδων».

«Οι ανεξάρτητοι συγγραφείς είναι αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της οικονομίας και πρέπει να θεωρούν τους εαυτούς τους ως τέτοιο. Δεν δουλεύουν για τη δόξα. Χρειάζεται να μπορούν να λάβουν κάποιου τύπου αποζημίωση για τη σκληρή δουλειά που κάνουν.»
Για τους συγγραφείς αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί πολλοί ανησυχούν πως εάν δημοσιεύσουν το πρώτο κεφάλαιο ενός μυθιστορήματος σε κάποιον ιστότοπο όπως το Wattpad ή στα προσωπικά τους blogs, άμεσα χάνουν το έλεγχο του και έχουν απολέσει κάθε προοπτική εμπορικής του αξιοποίησης, πράγμα που απλά δεν είναι αλήθεια. Είτε είναι τυπωμένο σ’ένα φύλλο χαρτί είτε αποθηκευμένο σε ψηφιακό αρχείο, το περιεχόμενο αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία. Ο Κενείλι ήταν απόλυτα σαφής πως οι συγγραφείς πρέπει να γίνουν περισσότερο κτητικοί.

Ένα από τα βήματα που τούς συμβουλεύει να κάνουν είναι να βάζουν το σήμα του copyright στα έργα τους, ακόμα κι όταν δημοσιεύουν διαδικτυακά. Αυτό δεν είναι τόσο ένα απαραίτητο νομικό βήμα, αφού τα δικαιώματα είναι εξ’αρχής κατοχυρωμένα, αλλά αποτελεί υπενθύμιση στους αναγνώστες πως το υλικό είναι ιδιοκτησία και απαιτείται άδεια για τη χρήση του. Παρόλο που δεν απαιτείται πλέον η επίσημη εγγραφή πνευματικής ιδιοκτησίας για την προστασία των έργων, ο Κενείλι την συνιστά θερμά. Στο παρελθόν, οι συγγραφείς έπρεπε να κατοχυρώνουν τα δικαιώματά τους στις κεντρικές βιβλιοθήκες, αλλά αυτό δεν ισχύει πια. Ωστόσο η εγγραφή μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή νομικής προστασίες σε περίπτωση όπου το υλικό γίνει αντικείμενο δικαστικής διαμάχης.
Για τον Κενείλι υπάρχει μία βασική σκέψη που κάθε συγγραφέας πρέπει να έχει στο νου του, είτε για τη δημοσίευση μιας περίληψης 140 χαρακτήρων μέσω Twitter είτε για την έκδοση πλήρους χειρογράφου σε ιστότοπους όπως η Smashwords.

«Το γεγονός πως ένα έργο «παραδίδεται» στο κοινό δεν το κάνει δημόσιο αγαθό. Οποιοσδήποτε μπορεί να έχει πρόσβαση σε παγκοσμίως διαθέσιμες πληροφορίες και το «κοινό» έχει περάσει από την φυσική κατάσταση στην εικονική. Το blog σας, το artwork σας, το μυθιστόρημα, απλά επειδή είναι δημοσιευμένο δε σημαίνει πως είναι ελεύθερο δικαιωμάτων. ‘Ελεύθερο πνευματικής ιδιοκτησίας’ είναι ένας χαρακτηρισμός που ο κόσμος έχει παρεξηγήσει. Σκέφτονται ‘είναι δωρεάν, μπορώ να το κάνω ό,τι θέλω’. Όμως το γεγονός πως βρήκες κάτι στο διαδίκτυο δε σου δίνει το δικαίωμα να το οικειοποιηθείς».

Πηγή: GoodEReader/Μέρσυ Πάικινγκτον

Δεν υπάρχουν σχόλια: